Z bukszpanu można stworzyć precyzyjne żywopłoty do każdego ogrodu. Gatunek Sempervirens jest najbardziej rozpowszechniony i uprawiany we Włoszech i Europie.
Bukszpan (Buxus rodzaju) to wiecznie zielony krzew, który jest znany ze swoich szczególnych cech w wielkiej rodziny roślin ozdobnych do ogrodu. Ciemna i pomarszczona kora oraz piękne, zwarte listowie intensywnie zielonych listków o owalnym kształcie z pewnością nie pozostaną niezauważone.
Nie brakuje drobnych pachnących kwiatów o delikatnych odcieniach, które w okresie wiosennym ledwo pojawiają się wśród wielu liści. Zwykle uprawia się ją w celu stworzenia pięknych żywopłotów, ale nierzadko można ją podziwiać w najróżniejszych formach uzyskanych dzięki precyzyjnemu przycinaniu, nawet jako pojedyncza roślina.
Wygląda na idealne drzewo do ogrodu, aby nadać mu elegancję, ale bukszpan może być również uprawiany w doniczkach. Odmiany karłów są bardzo popularne i można je wykorzystać do tworzenia pięknych zielonych kul do dekoracji balkonów i tarasów każdej wielkości.
Opisujemy roślinę królową dowolnej otwartej przestrzeni: wiecznie zielony i wolno rosnący krzew, najczęściej używany do tworzenia żywopłotów, które można określić jako artystyczne struktury botaniczne. Bukszpan przypomina trochę duży blok marmuru: można go wyrzeźbić tak, aby uzyskać najpiękniejsze kształty, które pozostaną takie przez długi czas dzięki powolnemu wzrostowi rośliny. Nie ma nic lepszego do ozdabiania prywatnych i publicznych ogrodów każdej wielkości.
Klasyfikacja botaniczna
Domena: Eukaryota;
Królestwo: Plantae;
Rejon: Magnoliophyta;
Klasa: Magnoliopsida;
Zamówienie: Euphorbiales;
Rodzina: Buxaceae;
Rodzaj: Buxus.
Główne gatunki
Istnieje ponad 100 gatunków należących do rodzaju Buxus i około dwukrotnie więcej odmian szeroko stosowanych zarówno do uprawy w otwartym terenie, jak i do uprawy w doniczkach.
Spośród wielu gatunków tylko dwa mają większą dyfuzję: są to te, które normalnie spotykamy w ogrodach naszego kraju. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Buxus sempervirens
Jest to najbardziej znany gatunek ozdobny (na naszych szerokościach geograficznych uprawianych jest wiele odmian) osiągający do 3 metrów wysokości. Zwykle jest używany do tworzenia granic, dużych lub średnich żywopłotów, ale także do ozdabiania tarasów, gdy jest uprawiany jako pojedyncze drzewko w doniczce. Rustykalny krzew o wzniesionym pokroju, który charakteryzuje się bardzo zwartą koroną z małych okrągłych liści i powolnym rozwojem (ok. 10 cm rocznie). Gatunek sempervirens, podobnie jak inne, dobrze znosi nawet intensywne zabiegi przycinania: bardzo łatwo jest przekształcić liście w rzeczywiste kształty o małych lub dużych wymiarach. Kwitnie wiosną i dobrze wytrzymuje nawet w niskich temperaturach.
Bosso sempervirens można łatwo zdefiniować jako par excellence krzew żywopłotu: jego elegancja (w najróżniejszych kształtach i rozmiarach) przez wieki tworzyła wspaniałe prywatne ogrody lub duże parki publiczne. Ogrodnicy, biorąc pod uwagę jej niesamowitą odporność na przecięcia, zawsze z przyjemnością dbają o tę roślinę, idealną do tworzenia pięknych, naturalnych dzieł sztuki. Przycinanie odbywa się zwykle tylko raz w ciągu roku, ale można też interweniować kilka razy (w tym przypadku przy delikatniejszym przycinaniu). Buxus sempervirens jest również wysoko ceniony za łatwość uprawy: nie jest to roślina wymagająca, wystarczy sprawdzić podlewanie i zapewnić sadzenie w miejscach o doskonałej ekspozycji i na miękkiej glebie.
Istnieje wiele odmian o dużym rozpowszechnieniu: Buxus sempervires Rotundifolia; B. sempervirens Wisley Blue; B. sempervirens Bardzo eleganckie; Koronka Sempervirens; B. sempervirens Marginata; B. sempervirens Latifolia Maculata; Buxus sempervirens Prostrata.
Niezwykłe spiralne drzewko Buxus sempervirens (zdjęcie Color your Life CC BY-NC-ND 2.0)
Buxus balearica
Gatunki, które zwykle nie przekraczają 2,5 metra wysokości i rozwijają się maksymalnie do 2 metrów szerokości. Wzrost jest powolny, a osiągnięcie maksymalnego rozwoju zajmuje około 15/20 lat. Doskonale dostosowuje się do warunków klimatycznych naszego kraju i może służyć do upiększania ogrodów na obszarach przybrzeżnych, śródlądowych lub górskich. Nie obawia się niskich temperatur i nie ma szczególnych wymagań dotyczących gleby, nawet jeśli preferowane są podłoża piaszczyste i gliniaste (o pH, które może być kwaśne, alkanowe lub obojętne), aby zawsze mieć doskonałe odprowadzanie wody. Nawet jeśli wygląda jak krzew o cechach rustykalnych, zawsze dobrze jest umieścić go w dość osłoniętych miejscach.
Buxus balearica wyrósł w „dziki” sposób. Nawet bez specjalnych zabiegów związanych z przycinaniem bukszpan może wypełnić studnię każdy zakątek ogrodu (Natuur12 (CC BY 4.0), źródło Wikimedia Commons)
Rozkwit
Bukszpan kwitnie wiosną, tworząc małe żółte kwiaty o delikatnym zapachu. To nie kwiaty sprawiają, że roślina ta jest tak ceniona przez miłośników ogrodów z typową angielską elegancją (lub owocem francuskiej inspiracji), ale to łatwość uprawy i fakt, że można bawić się kształtami, interweniując w celowe przycinanie, aby uczynić to tak uwodzicielskim. Krzew, żywopłot lub małe drzewo do uprawy w doniczkach: spektakularnej natury bukszpanu nie da się łatwo osiągnąć żadną inną rośliną. Następnie małe wiosenne kwiatki są wartością dodaną: „wisienka na torcie”!
Wskazówki dotyczące uprawy bukszpanu
Najbardziej rozpowszechnione i najczęściej używane w naszym kraju gatunki do upiększania przestrzeni zewnętrznych są łatwe w uprawie. Są rustykalne i nie wymagają specjalnej pielęgnacji. Niewiele potrzeba, aby uzyskać efektowne drzewka o kulistych koronach lub żywopłotach z precyzyjnymi geometrycznymi liniami lub… z przestrzenią bukszpanu dla wyobraźni!
Odkryjmy najlepsze techniki uprawy.
Uprawa w doniczkach
Bukszpan jest również w stanie z rozbrajającą łatwością przystosować się do uprawy w doniczkach. Zaleca się użycie średniej wielkości pojemnika z terakoty, na dnie którego należy utworzyć warstwę materiału drenażowego (keramzyt, pumeks lub podobne materiały mogą być drobne). Gleba do wypełnienia doniczki musi być miękka i bogata w materię organiczną.
Istnieje kilka odmian bukszpanu karłowatego, które można wykorzystać do ozdobienia małych balkonów lub większych tarasów (na przykład Buxus pumila), w przypadku których zaleca się zwrócić szczególną uwagę podczas podlewania. Bukszpan ma delikatne i powierzchowne korzenie i bardzo łatwo je uszkodzić nadmierną ilością wody. Długie okresy suszy są również niezwykle niebezpieczne. Uprawa doniczkowa wymaga więcej interwencji i większej uwagi: na przykład rośliny umieszczone pod zadaszeniami lub w innych osłoniętych miejscach od czasu do czasu lubią być mokre od deszczu. Dlatego radzimy przenosić je na krótkie okresy w bardziej otwarte przestrzenie (kiedy klimat nie jest szczególnie zimny), a następnie przestawiać je w wybrane wcześniej miejsce.
Oto skuteczna metoda ochrony bukszpanu uprawianego w doniczkach przed niskimi temperaturami: pojemnik, w którym został posadzony, będzie musiał zostać umieszczony w innej większej donicy (być może nawet bardziej wyrafinowanej z estetycznego punktu widzenia). W niewielkiej przestrzeni między doniczkami można włożyć ściółkę, która będzie służyć jako izolacja. W ten sposób system korzeniowy będzie bezpieczny.
Bukszpan uprawiany w doniczkach (Buxus sempervirens) (zdjęcie dutchbaby CC BY-NC-ND 2,0)
Uprawa w otwartym terenie
Sadzenie buxusa ozdobnego musi odbywać się jesienią, pozostawiając roślinie czas niezbędny (całą zimę) do wzmocnienia korzeni. Przede wszystkim warto dobrze zagospodarować glebę, tak aby była jak najbardziej miękka (system korzeniowy jest delikatny i wymaga dużo powietrza). Korzenie będą musiały być lekko przycięte (i mokre), a także pędy, aby stymulować wzrost rośliny. Otwór musi mieć głębokość około 20/30 cm i musi być o 15/20 cm szerszy niż chleb ziemny. Lepiej nie zakładać więcej okazów bukszpanu, ponieważ korzenie rozwijają się blisko powierzchni. Po umieszczeniu w otworze wypełnij przestrzeń już obecną ziemią i specjalną ziemią na bukszpan.
Gatunek Buxus sempervires jest najczęściej używany do tworzenia eleganckich żywopłotów lub dobrze zdefiniowanych granic, właśnie dlatego, że ma zwartą i łatwą do kształtowania koronę. Nożyczkami można kierować dłonią wyobraźni, aby tworzyć kształty geometryczne (kostki, piramidy, równoległościany, kule), ale także tworzyć kształty wszelkiego rodzaju (w tym zwierzęta i inne). Bukszpan dobrze nadaje się do każdego stworzenia botanicznego. To nie przypadek, że jest najczęściej używaną rośliną do ozdabiania największych i najbardziej znanych europejskich i włoskich ogrodów publicznych, ale także do nadania wyrafinowanej magii historycznym willom położonym w najbardziej urokliwych miejscach naszego półwyspu.
Roślina żywopłotowa
Z szeroko otwartymi oczami nie sposób nie podziwiać elegancji żywopłotu stworzonego z bukszpanu. Jedyna roślina, która może zagwarantować niezwykły efekt zarówno ze względu na pełnię, jaką daje gęste ulistnienie, jak i dlatego, że można ją modelować do okrążania klombów lub jako precyzyjną linię obwodową dla dowolnego innego elementu ogrodu. Bukszpan jest zwykle używany do niskich i gęstych żywopłotów.
Bukszpan to idealna roślina na żywopłoty o różnych kształtach i rozmiarach (Sailko (CC BY 3.0), z Wikimedia Commons)
Rośnie na tarasie
Nie ma ogrodu bez przynajmniej małego okazu Buxus sempervires, tak jak nie ma dużych tarasów urządzonych stylowo i ozdobionych tą rośliną umieszczoną w dużej donicy. Nie ma znaczenia styl domu czy meble dobrane do przestrzeni zewnętrznych, bo zabawą kształtami zadaszenia zawsze można stworzyć idealną harmonię pomiędzy wszystkimi obecnymi elementami naturalnymi i sztucznymi. Na tarasie lepiej wybrać bardziej osłonięty kąt.
Temperatura
Nie bój się: bukszpan można bezpiecznie uprawiać we wszystkich regionach naszego kraju. Dobrze znosi niskie temperatury (poleca się sadzić roślinę w bardziej osłoniętych miejscach tylko w doniczkach) oraz ciepło.
Lekki
Idealna ekspozycja jest na obszarach półcienistych, nawet jeśli można sadzić roślinę nawet w miejscach, gdzie jest większe nasłonecznienie. W cieniu wzrost będzie wolniejszy i większe trudności w uprawie (choroby grzybicze częstsze w przypadku nadmiernej wilgotności gleby), ale nie jest niemożliwe uzyskanie pięknych i silnych okazów.
Warstwa uprawna
Bukszpan łatwo dostosowuje się do różnych rodzajów gleby, nawet jeśli preferowana jest miękka kompozycja bogata w substancje organiczne. Gleba z większą ilością wapienia jest idealna do uprawy tego spektakularnego wiecznie zielonego krzewu.
Podlewanie
Interwencje muszą być zawsze regularne, bez wyolbrzymiania ilości wody. Sytuacja zmienia się jednak w zależności od rodzaju uprawy:
- w otwartym terenie: deszcze są wystarczające, ale dobrze jest interweniować, gdy wydaje się, że susza nie chce się zatrzymać.
- W doniczce: podlewanie musi być częstsze i regularne, unikając nadmiarów i stagnacji, które mogą powodować gnicie korzeni i niebezpieczne ataki grzybów.
Mnożenie
Najprostszą metodą uzyskania bezpiecznej reprodukcji bukszpanu jest rozmnożenie przez sadzonki. Wiosną lub latem należy ścinać gałęzie o wielkości około 10 cm, w dolnej części oczyścić z liści i potraktować je specjalnymi produktami, aby sprzyjać ich ukorzenieniu. Sadzonki należy umieścić na miękkim podłożu.
Zapłodnienie
Wiele zabiegów nawozowych nie jest koniecznych, aw wielu przypadkach można nawet uniknąć podawania nawozu do bukszpanu. Jednak aby uzyskać bujne i błyszczące ulistnienie, możliwe jest wzbogacenie podłoża dojrzałym obornikiem (należy to zrobić pod koniec zimy). Alternatywnie można kontynuować podawanie nawozu organicznego o spowolnionym uwalnianiu co około 3 miesiące. Wiosną, aby sprzyjać powstawaniu nowych liści i zachęcić roślinę do wytworzenia dużej liczby kwiatów, można zastosować płynny nawóz bogaty w azot i potas.
W przypadku gatunków uprawianych w doniczkach potrzebny jest specjalny płynny nawóz do bukszpanu, aby stymulować wzrost korzeni i zapewnić bezpieczne i kontrolowane dostarczanie składników odżywczych.
Przycinanie
Jak już wspomniano, dzięki Boxwood możesz puścić wodze fantazji i bawić się najróżniejszymi kształtami, jakie można nadać włosom. Najlepszą porą na interwencję jest koniec sierpnia, aby pozwolić roślinie na regenerację sił przed nadejściem mroźnej zimy. Zawsze wskazane jest przycinanie bukszpanu w dni niezbyt słoneczne, ponieważ ścięte liście mogą ciemnieć i wysychać (bezpośrednie promienie letniego słońca negatywnie wpływają na miejsca cięcia).
Planujesz stworzyć pojedynczą piramidę, dużą kulę lub pokazać sąsiadom swoje umiejętności rzeźby botanicznej? Nie bój się i kontynuuj: gatunki z rodzaju Buxus dobrze znoszą nawet najbardziej intensywne cięcie. Aby móc tworzyć piękne kształty, geometryczne lub inne, możesz skorzystać z pomocy małych ramek wykonanych z cienkich metalowych drutów: wystarczy podążać za liniami drutu, aby łatwo uzyskać doskonały efekt, bez obawy o popełnienie błędów.
Dzięki Boxwood możesz się dobrze bawić, tworząc prawdziwe dzieła sztuki (autor: JmxJoaomaximo na Flickr - Trabalho própriohttps: //www.flickr.com/photos/joaomaximo/214299348/, CC BY 2.0, Link)
Endogamia
Buxus sempervires można łączyć z małymi roślinami kwitnącymi lub wiosennymi roślinami bulwiastymi . Żywopłot utrzymywany zawsze na niewielkiej wysokości może oprawić każdy kwietnik z kolorowych roślin, pełniąc jednocześnie rolę naturalnej ochrony.
Pasożyty, choroby i inne przeciwności
Bukszpan jest rośliną bardzo odporną, ale może być również atakowany przez grzyby i pasożyty, które mogą powodować poważne problemy.
Choroby grzybowe
Wśród głównych wrogów gatunku należącego do rodzaju Buxus można wymienić grzyb Cylindrocladium buxicola , który prowadzi do wysuszenia listowia. Zauważasz atak, ponieważ na liściach pojawiają się okrągłe plamy, ciemne na końcach i jaśniejsze w środkowej części. W krótkim czasie liść wyschnie i opadnie: wystarczy kilka dni na rozproszone wyschnięcie całej korony pudełka. Grzyb rzadko atakuje gałęzie, ale nigdy nie można wykluczyć ich początkowego brązowienia, co może stanowić zagrożenie dla wszystkich liści. Cylindrocladium buxicola atakuje rośliny zwykle wiosną lub jesienią, kiedy wilgotność gleby jest wyższa.
Co robić? W przypadku ataku stosować określone fungicydy już wtedy, gdy roślina wykazuje pierwsze objawy choroby. Czekanie może być bardzo niebezpieczne.
Lepiej zapobiegać niż leczyć: zwracanie szczególnej uwagi na podlewanie i wybór stanowiska zapewniającego optymalną ekspozycję na bukszpan to bardzo ważne aspekty, których nie należy lekceważyć, aby uniknąć niebezpiecznego ataku tego grzyba. Podczas przycinania obowiązkowe jest używanie zdezynfekowanych narzędzi. Jeśli choroba osiągnęła teraz etap, którego nie można już kontrolować (nie ma już lekarstwa), wskazane jest wyeliminowanie chorego osobnika poprzez spalenie go (jedyny sposób na uratowanie bliskich).
patrz także Georgofili
Świder bukszpanowy
W perspectalis cydalima może wyglądać nieszkodliwe motyla, ale dla Bosso jest bał wrogiem. Mały owad o jasnej barwie, który szczególnie kocha gatunek Sempervirens (także odmianę Rotundifolia). Uświadamia sobie, że atak trwa, gdy żywopłot wydaje się niezbyt gruby i pozbawiony wigoru w poszczególnych częściach. Cydalima perspectalis składa jaja na spodniej stronie liści, a larwy, zwane także gąsienicami bukszpanu , wkrótce zaczną niszczyć roślinę (wiosną rozpoczynają niszczycielską pracę). W niedługim czasie najgrubsze żywopłoty będą miały wygląd szkieletowy i bliski ostatecznego rozkładu.
Co robić? Naprawdę trudno jest przeciwdziałać trwającemu atakowi, a eksperci zalecają przeprowadzenie dwóch różnych interwencji, stosując środek owadobójczy oparty na Bacillus thuringiensis. Pomiędzy pierwszym a drugim zabiegiem musi upłynąć co najmniej 10 dni. Roztwór należy spryskać obficie na liście, starając się dotrzeć do każdego liścia. Nie zaleca się natychmiastowego stosowania bardzo silnych środków chemicznych do jednej operacji: jeśli szybko zauważysz atak, dobrze jest wykonać dwa obfite rozpylenia wyżej wymienionego produktu.
Świder bukszpanowy (motyl Cydalima perspectalis) (Syrio (CC BY-SA 4.0), z Wikimedia Commons)
Gąsienica bukszpanu (Cydalima perspectalis) (böhringer friedrich (CC BY-SA 2.5), z Wikimedia Commons)
Pasożyty
Wśród najczęstszych pasożytów, które mogą powodować problemy w bukszpanie, znajdujemy:
- Koszenila : atakuje łodygę i dolną część liści, wysysając sok i osłabiając roślinę, która może być również zaatakowana przez bardziej niebezpieczne grzyby;
- Psylla : owad, który zwykle użądla liści, powodując ich zwijanie się.
- Czerwony pająk : atakuje liście na górnej i dolnej stronie, powodując utratę koloru. Jasne odcienie zieleni ustępują miejsca szarości.
We wszystkich tych przypadkach możliwe jest odwołanie się do określonych pestycydów, które mają być stosowane we wczesnych stadiach ataku. Aby temu zapobiec, pod koniec zimy można zastosować środki owadobójcze o szerokim spektrum działania.
Niedociągnięcia
Kiedy liście zaczynają tracić swój naturalny, jasnozielony kolor, nie zawsze jest pewne, że następuje atak szkodników, ponieważ roślina może mieć niedobór żelaza. Wystarczy podać Boxowi dowolny produkt (nawóz) bogaty w żelazo przy pierwszych objawach żółknięcia liści.
Ciekawość
Pochodzenie botanicznej nazwy Bosso (Buxus) wywodzi się od greckiego „puxus” (małe pudełko). Odniesienie pochodzi z wykorzystania drewna tego krzewu do tworzenia małych pojemników. Drogocenne drewno było również wykorzystywane do produkcji zwykłych przedmiotów, takich jak grzebienie, tabliczki do pisania, flety i rzeźby sakralne.
W starożytnej Grecji była uważana za świętą roślinę dla Bogini Kybele i Boga podziemnego Hadesu, ponieważ symbolizuje życie, które trwa (jest to wiecznie zielona roślina) nawet w ciemnościach piekielnych. Był także symbolem stanowczości, solidności i wytrwałości, dzięki niezwykłej zdolności przystosowania się do różnych warunków klimatycznych.
Bukszpan był używany jako krzew ozdobny w ogrodach dużych willi przez Rzymian, propagatorów geometrycznego przycinania. Co więcej, była to roślina, która dla poprzedzających nas populacji miała również wielką moc: sadzona przed domem była w stanie odpędzić złe duchy i wiedźmy.
Musimy docenić duże zasługi dla francuskich ogrodników: jako pierwsi stworzyli najbardziej złożone formy, parterre de broderie, wykorzystując baldachim bukszpanu do nadania dużym ogrodom stylu barokowego. My Włosi również dobrze się broniliśmy, tworząc prawdziwe rzeźby we wspaniałych renesansowych ogrodach.
Toksyczność
Nawet jeśli na pierwszy rzut oka wygląda jak nieszkodliwy krzew, nigdy nie lekceważ niebezpieczeństwa bukszpanu. Spożycie jakiejkolwiek części Buxus jest bardzo niebezpieczne: bussina, silny alkaloid, może spowodować poważne uszkodzenie układu pokarmowego.
Język kwiatów
Jakie jest znaczenie bukszpanu w języku kwiatów? Jest symbolem nieśmiertelności i nie jest przypadkiem, że występuje również na wielu cmentarzach, razem z cyprysami, jako roślina dekorująca aleje.