Dużo czerwonych jagód, łatwość uprawy i możliwość zabawy kształtami listowia: to jest cis (Taxus)Yew ( genus Taxus ) to wiecznie zielone drzewo iglaste, które mogą być łatwo uprawiana we wszystkich regionach Włoch. Jest rośliną długowieczną, nie wymaga specjalnej pielęgnacji i znajduje szerokie zastosowanie w celach zdobniczych, zarówno w ogrodach prywatnych, jak i parkach publicznych.
Kilka informacji na temat stawki podano już w poradniku „ Drzewa ogrodowe: jak wybierać? „Ale ważne jest, aby pogłębić temat, poznać wszystkie techniki przydatne do prawidłowej kultywacji.
Gatunki należące do rodzaju Taxus, z rodziny Taxaceae, mogą być wykorzystywane zarówno jako osobniki izolowane, jak i do tworzenia zwartych żywopłotów. Wartość ozdobna tych roślin jest często niedoceniana, az drugiej strony doskonale nadają się do ozdabiania rabat kwiatowych i ścieżek.
Wytrzymują nawet najbardziej intensywne prace związane z przycinaniem, dzięki czemu można nadać części powietrznej kształt, który najbardziej lubisz, starając się uzyskać to, co najlepsze pod względem harmonii i elegancji. To nie przypadek, że cis jest najczęściej używaną rośliną w sztuce topiary: najbardziej doświadczeni ogrodnicy są w stanie stworzyć prawdziwe arcydzieła geometryczne, wspaniałe rzeźby botaniczne.
Ciekawa roślina, ale też niebezpieczna: cis zwany jest „ drzewem śmierci ” ze względu na dużą ilość tassinu, obecnego również w nasionach owoców, który w przeszłości był używany do tworzenia bardzo silnych trucizn mogących wywołać nagła śmierć z powodu paraliżu układu sercowo-oddechowego. Negatywna uwaga, która nie może wpływać na wartość ozdobną tej rośliny pochodzącej z krajów sąsiadujących z basenem Morza Śródziemnego i która może naprawdę przekształcić, przy ostrożnym przycinaniu, każdą zieloną przestrzeń.
Jak rozpoznać borsuka? Pień pomarszczony i głęboko grawerowany (odcienie z tendencją do czerwieni u młodszych okazów, szare u dorosłych roślin), igiełkowate liście przypominające te z jodły i czerwone jagody, które zabarwiają liście natychmiast po kwitnieniu. Łatwo pomylić to drzewo iglaste z jodłami lub sosnami , ale wystarczy uważnie obserwować korę, aby nie popełnić błędu. Ponadto borsuk nie traci gałęzi u podstawy, zachowując krzaczasty wygląd w miarę wzrostu.
Klasyfikacja botaniczna
Oto karta identyfikacyjna stawki:
- Domena: Eukaryota;
- Królestwo: Plantae;
- Podranga: Tracheobionta;
- Superdivision: Spermatophyta;
- Oddział: Pinophyta;
- Klasa: Pinopsida;
- Zamówienie: Pinales;
- Rodzina: Taxaceae;
- Rodzaj: Taxus.
Główne gatunki i odmiany cisa
Oto lista gatunków należących do rodzaju Taxus:
Taxus baccata
Jest to najbardziej znany gatunek, używany jako roślina ozdobna w wielu ogrodach. Może osiągać znaczne wysokości, od 10 do 20 metrów, a jej uprawa nie wymaga szczególnej uwagi. Nie cierpi z powodu zanieczyszczeń, po kwitnieniu obfituje w wiele czerwonych jagód, a jego liście można łatwo modelować zarówno w przypadku uprawy jako pojedyncze drzewko, jak i gdy jest sadzone w pobliżu innych okazów w celu utworzenia gęstych żywopłotów. Jest pięknym, wiecznie zielonym drzewem iglastym, ale toksycznym we wszystkich swoich częściach. We Włoszech rośnie spontanicznie na wielu obszarach górskich w różnych regionach.
Taxus baccata (zdjęcie CC BY-SA 2.0) Cis pacyficzny
Gatunek Taxus brevifolia , powszechnie znany jako stopa pacyficzna lub zachodnia, rośnie dziko w wielu częściach Ameryki Północnej. Ledwie przekracza 10 metrów wysokości i rozwija pień o maksymalnej średnicy 50 cm. Wzrost cisa pacyficznego jest bardzo powolny, ale jest to jeden z nielicznych gatunków, który toleruje bardziej wilgotne, zacienione obszary.
Fragment „igieł” Taxus brevifolia (zdjęcie CC BY-NC 2.0) Kurs kanadyjski
Cis kanadyjski jest inny gatunek pochodzi z Ameryki Północnej. Jest to krzew rosnący na terenach podmokłych lub w pobliżu jezior i prawie nigdy nie osiągający 3 m wysokości. Nawet jeśli pień jest zdecydowanie mniejszy niż u innych gatunków, ma te same cechy w odniesieniu do kory: cienki, łuszczący się i zmieniający kolor wraz ze wzrostem.
Taxus canadensis (zdjęcie CC BY 2.0) Chiński borsuk
Taxus chinensis to gatunek pochodzący z Chin, który znajduje się na liście najczęściej stosowanych w medycynie do ekstrakcji taksolu (substancji, która, jak wyjaśniono poniżej, jest ważna w leczeniu nowotworów). Może być uprawiany jako mały krzew w dużych doniczkach (przez kilka pierwszych lat), jako drzewko lub starannie ułożony z innymi okazami, tworząc piękne żywopłoty.
Pierwsze jagody na małym egzemplarzu Taxus chinense (zdjęcie CC BY-NC-ND 2.0) Japoński borsuk
Gatunek Taxus cuspidata ma wysoką wartość ozdobną, także dlatego, że jest to gatunek najczęściej wykorzystywany do określonego typu uprawy, jakim jest bonsai (sugi). Ten borsuk odgrywa rolę prawdziwego bohatera japońskich ogrodów, przyjmując najpiękniejsze geometryczne kształty, które odzwierciedlają klasyczny styl i doskonałość Made in Japan. Pień tego gatunku jest gładszy niż u innych, a także ma ciemniejszy kolor. Uwielbia chłodne i przewiewne miejsca, dobrze przepuszczalną glebę o neutralnym pH i przy niewielkiej pielęgnacji i dobrym ręcznym przycinaniu potrafi naprawdę zaskoczyć.
Taxus cuspidata bonsai (zdjęcie CC BY 2.0) Borsuk himalajski
Gatunek Taxus wallichiana , pochodzący z Himalajów i Azji Południowo-Wschodniej, z łatwością przystosowuje się do każdych warunków klimatycznych. Jest to średniej wielkości drzewo iglaste, osiągające w niektórych przypadkach 20 metrów wysokości. Kora jest używana przez społeczności plemienne Bhotiya do przygotowywania herbaty, ale także w medycynie. Liście są spłaszczone w porównaniu z gatunkiem Taxus baccata i mają bardziej intensywny kolor.
Taxus wallichiana w centrum ogrodniczym (zdjęcie CC BY-NC 2.0) Borsuk z Florydy
Taxus floridiana , tak brzmi naukowa nazwa gatunku, rośnie na określonych obszarach Florydy. Osiąga 6 metrów wysokości i rośnie jako bardzo zwarty mały krzew. Gałęzie rosną w zdecydowanie niekontrolowany sposób, ale nie jest niemożliwe nadanie roślinie harmonijnego kształtu za pomocą ukierunkowanych zabiegów przycinania. Zarówno gałęzie, jak i kora głównej łodygi mają ciemny kolor (brązowo-purpurowy), a kora, gładka u młodszych okazów, ma tendencję do łuszczenia się wraz z upływem czasu.
Rozkwit
Rozkwitu borsuka zwykle odbywa się pomiędzy końcem zimy i początek wiosny, kiedy pojawiają się mały zielony (kobieta) lub żółte (mężczyzna) szyszek u podstawy kątach liści.
Kwitnienie nie jest szczególnie ważne z ozdobnego punktu widzenia, ale należy podkreślić późniejsze formowanie się czerwonych jagód, które dają spektakularny efekt. Wiele czerwonych kropek, które przełamują delikatną monotonię zieleni włosów. Jagody są jadalne, ale zawierają ciemne nasiona, które z drugiej strony mają duże stężenie tassinu.
Rady dotyczące uprawy borsuka
Nie masz dużego doświadczenia w ogrodnictwie? Nie martw się, bo cis to drzewo iglaste, które nie wymaga pielęgnacji poza zasięgiem mniej doświadczonego ogrodnika. Wszystkie gatunki z rodzaju Taxus są w stanie łatwo dostosować się do różnych typów gleby i warunków klimatycznych obszarów śródziemnomorskich. Borsuk ma powolny wzrost i… masz dużo czasu, aby nauczyć się najlepszych technik uprawiania topiary, gdy roślina jest wystarczająco duża.
Uprawa w doniczkach
Borsuk doniczkowy? Wielkość małego ssaka z czarną twarzą i pasiastą głową pozwala schować się w dowolnej doniczce w ogrodzie, ale ... tematem przewodnika jest roślina! Właśnie powiedzieliśmy, że wzrost cisa (nie daj się zmylić, zawsze mówimy o długowiecznym iglaku zimozielonym) jest powolny, dlatego umożliwia uprawę mniejszych odmian w doniczkach .
Sadząc gatunek w średniej wielkości doniczce , najlepiej w terakocie, można uzyskać godne uwagi rezultaty na każdym balkonie lub tarasie. Ponadto wszystkie sadzonki otrzymane przez rozmnażanie przez nasiona lub sadzonki muszą być uprawiane przez kilka lat wcześniej w doniczkach i przenoszone na ziemię dopiero, gdy osiągną wysokość około 50-60 cm. Drenujące i miękkie podłoże jest tym, czego borsuk potrzebuje do bezproblemowego wzrostu nawet na ograniczonej przestrzeni.
W doniczce nie jest tak piękna jak w ogrodzie. Kto powiedział te bzdury? Nawet najmłodsze okazy posadzone w skrzynkach lub okrągłych doniczkach (polecamy te ostatnie, ponieważ pomagają stworzyć większą harmonię z kształtem rośliny) można poddać precyzyjnemu przycinaniu w celu uzyskania niewielkich kulek lub szyszek, które podkreślą wygląd zewnętrzny. Twojego domu.
Uprawa w otwartym terenie
Uprawa cisa w ogrodzie może dać ogromną satysfakcję. Jako pojedynczy okaz, do tworzenia dużych żywopłotów lub jako tło dla klombów pełnych jaskrawych roślin ozdobnych, nie robi różnicy. Borsuk zawsze będzie w stanie zwrócić na siebie uwagę, zwłaszcza odpowiednio przycięty, stając się bohaterem ogrodu.
W ogrodach angielskich i francuskich, w których poszukuje się maksymalnego wyrazu eleganckiego stylu botanicznego, nie brakuje najpiękniejszych gatunków Taxusów, łatwych do „oswojenia” precyzyjnymi cięciami, do uzyskania zielonych piramid, falistych wierzchołków lub dowolnego innego kształtu geometrycznego. lub ze słodszymi liniami.
Gdzie sadzić borsuka?
Preferowane jest stanowisko dobrze wystawione na działanie promieni słonecznych, nawet jeśli nigdy nie napotkano szczególnych problemów przy uprawie na obszarach półcienistych. W rzeczywistości nierzadko można znaleźć tę roślinę w cieniu dużych budynków lub jako żywopłot w północnej części dużych ogrodów.
Czy można uprawiać cis w ogrodach przy drodze?
Nie ma problemu. Opisujemy naprawdę niezwykły gatunek drzew iglastych, który może rosnąć nawet na glebach ubogich w składniki odżywcze i przy minimalnym wysiłku wytrzymać zanieczyszczenie atmosfery.
Kiedy sadzić borsuka?
Sadzenie należy wykonać w pierwszych dniach jesieni, wykopując dołek, który jest dwa razy większy od glinianego chleba, który otacza korzenie i dobrze uprawiając glebę, aby była bardziej miękka. Wielokrotne zabiegi nawozowe nie są konieczne, ale na początku, tuż przy uprawie gleby, dobrą praktyką jest dodanie dojrzałego obornika lub nawozu o spowolnionym działaniu na krzewy.
Cis, podobnie jak bukszpan, jest jedną z najlepszych roślin do tworzenia ogrodów, w których króluje elegancja. Łatwa w uprawie iz możliwością zabawy przy specjalnym przycinaniu (zdjęcie CC BY-NC-ND 2.0)Żywopłot?
Można odpowiedzieć tylko twierdząco. Ze względu na walory estetyczne borsuk doskonale nadaje się do tworzenia bardzo gęstych żywopłotów .
Sadzenie kilku sąsiednich okazów, dobrze obliczając odległość (nigdy poniżej 40 cm), jest przydatne do uzyskania zwartego zielonego ekranu do ochrony przed wiatrem lub ciekawskimi oczami, a także do niemal doskonałego uzupełnienia ogrodu.
Zarządzanie żywopłotem cisowym jest proste (jak wspomniano, dobrze znosi nawet najbardziej intensywne przycinanie), a gdy zaczną tworzyć się czerwone jagody, pokaz będzie niezwykły. Krótko mówiąc, roślina, która ma wszystkie cechy (estetykę, wzrost i uprawę), aby stworzyć autorytatywny żywopłot.
Mały i „dziki” żywopłot Taxus cuspidata, który po przycięciu może przekształcić się w geometryczne arcydzieło (Daderot / CC0)Rośnie na tarasie
Czy kiedykolwiek spotkałeś piękne kuliste rośliny liściaste ułożone w bardzo wysokich doniczkach? Zdecydowanie szczególnie przy wejściu do restauracji lub innych miejsc, które mają otwartą przestrzeń. W większości przypadków jest to stawka.
Skąd ta informacja? Proste, abyś zrozumiał, że młodsze okazy i mniejsze odmiany z rodzaju Taxus można bezpiecznie uprawiać w doniczkach, aby ozdobić duże balkony i tarasy.
Temperatura
Najbardziej znanym i rozpowszechnionym gatunkiem jest Taxus baccata, idealny do każdego rodzaju uprawy w dowolnym miejscu. Jednak inne gatunki mają również te same cechy rustykalne i dużą odporność na zimno, zanieczyszczenia i wiatr. Temperatury, niskie czy wysokie, nie stanowią problemu.
Lekki
Miejsca, w których cień jest obecny przez wiele godzin dziennie, mogą być dobre dla uprawy cisa, ale wybranie stanowiska dobrze wystawionego na działanie promieni słonecznych sprawi, że wykrzykniesz „wow”. Tak, ponieważ właśnie uprawa w pełnym świetle pozwala uzyskać najlepsze rezultaty.
Warstwa uprawna
Nie ma idealnego podłoża do uprawy Taxus. Przystosowuje się do każdego rodzaju gleby, nawet jeśli najlepsze efekty wzrostu odnotowano na podłożach piaszczystych i gliniastych. Roślina potrzebuje świeżej i doskonale przepuszczalnej gleby, ale jeśli dodasz również sporą ilość substancji organicznej, to wszystko.
Podlewanie
W ogrodzie wystarczy deszczówka: borsuk wytrzyma nawet długie okresy suszy. Jednak interwencja przy nigdy obfitym i regularnym podlewaniu, przydatnym do utrzymywania lekko wilgotnego podłoża (nigdy nie powodującego zastoju), może być tylko przytuleniem, które roślina chętnie zaakceptuje.
Obfite podlewanie jest konieczne tylko przy ostatecznym sadzeniu młodszych okazów, aby wspomóc energiczny rozwój systemu korzeniowego i przystosowanie się do gleby.
Mnożenie
Mnożenie szybkości może odbywać się z nasion, za pomocą cięcia lub podziału przyssawek podstawowych:
- w pierwszym przypadku wskazane jest przygotowanie pojemnika z torfem i piaskiem w równych częściach, w którym starannie układamy nasiona zawarte w czerwonych jagodach (jesienią). Przez cały sezon zimowy pojemnik należy przechowywać w osłoniętym i chłodnym miejscu, a podłoże zawsze musi być wilgotne. Pędy będą następnie musiały zostać przeniesione do innego pojemnika z miękką ziemią, gdzie pozostaną przez kolejne 24 miesiące. Dopiero gdy sadzonki urosną, można je umieścić w ziemi, ale tylko na wiosnę.
- Rozmnażanie przez sadzonki (późne lato) jest kolejnym powszechnie stosowaną techniką. Wystarczy wziąć pędy boczne (o długości co najmniej 10-15 cm) i umieścić je w wazonie z piaskiem i torfem. Również w tym przypadku niezbędna jest stała wilgotność podłoża.
- Podział pyłku podstawowej jest mniej używane techniki i która wiąże się z tą samą procedurą co siewu.
Zapłodnienie
Brak szczególnej interwencji nawozowej dla borsuka. Dorosłe osobniki są w stanie dobrze tolerować wszystkie warunki glebowe, ale we wczesnych stadiach wzrostu, zwłaszcza gdy podłoże jest bardzo ubogie w składniki odżywcze, można do dołka dodać dojrzały obornik. Następnie późną zimą i wczesną wiosną można wysiać nawóz organiczny u nasady pnia.
Przycinanie cisów
Zielone światło dla topiary i wszystkich pożytecznych interwencji stymulujących rozgałęzianie. Najcięższe cięcie znosi borsuk, nawet jeśli chodzi o starsze części drewna. Najlepszą porą na interwencję jest wiosna, aby pobudzić roślinę w najbardziej aktywnej fazie wzrostu do nowych gałęzi. Następnie uwolnij swoją wyobraźnię i uformuj sierść borsuka w ogrodzie, tworząc geometryczne linie, które łączą się w spektakularny wzór.
Kiedy przycinać żywopłot cisowy? Możesz wykonać 3 różne interwencje: pierwszą pod koniec marca, kiedy możesz „przesadzić” z drastycznym przycinaniem gałęzi aż do głównej łodygi; drugi przed nadejściem skwarnego upału (czerwiec), a trzeci we wrześniu tylko po to, aby nadać żywopłotowi pożądany kształt, czyli interwencje modelujące.
Cis jest jedną z najbardziej odpowiednich roślin do tworzenia prawdziwych cudów sztuki topiary (Hedwig Storch / CC BY-SA)Współpraca
Borsuk może stać się ważnym elementem dopełniającym teren zielony, na którym znajdują się już inne duże drzewa ogrodowe lub protagonista dużego kwietnika otoczonego niższymi roślinami ozdobnymi o żywym kwitnieniu, które rozwijają się na szerokość, zachowując kulisty kształt. Uprawa borsuka w pobliżu najpiękniejszych gatunków bukszpanu to właściwy krok do stworzenia ogrodu o nieskończonej urodzie.
Borsuk + bukszpan = czarujący widok (Myrabella / CC BY-SA)Pasożyty, choroby i inne przeciwności
Nie boi się zimna, upałów, suszy i nie wymaga konserwacji. Jednak pewne problemy podczas uprawy mogą pojawić się w przypadku stagnacji w podłożu, co jest idealnym warunkiem do namnażania się grzyba Phytophthora, który powoduje zgniliznę korzeni .
Z drugiej strony koszenili i Oziorrinco należą do kategorii pasożytów atakujących gatunki Taxus, zwłaszcza młodsze osobniki, żerując zarówno na obszarze, jak i na korzeniach. Zaleca się niezwłoczną interwencję przy użyciu określonych pestycydów.
Bardziej lub mniej poważne pogorszenie może nastąpić, gdy w okresie jesienno-zimowym temperatura ulega znacznym wahaniom. Nagłe zmiany temperatury mogą spowodować zmianę koloru liści, które tracą swój charakterystyczny zielony kolor na rzecz ciemniejszych odcieni brązu.
Ciekawość
Drewno Tassa jest cennym drewnem (elastycznym, wytrzymałym i bez żywicy) używanym w starożytności do produkcji wszelkiego rodzaju broni, ale zwłaszcza kusz, włóczni i łuków (nazwa Taxus pochodzi od greckiego tòxon, co oznacza strzały lub łuki ). Dziś jednak drewno tego drzewa iglastego jest szeroko wykorzystywane do budowy wszelkiego rodzaju narzędzi i mądrze obrabiane rękami wykwalifikowanych rzemieślników, którzy tworzą narzędzia pracy przeznaczone na długi czas. Istnieje również wiele mebli wykonanych z drewna tego drzewa iglastego.
Toksyczność
Drzewo śmierci . Jeśli jest to potoczna nazwa wybrana dla borsuka, to z pewnością nie można oczekiwać, że nie jest trujący. Każda jego część, z wyjątkiem owocu (tylko część zewnętrzna, a nie nasiona), jest toksyczna. Tassina , mocny mieszanina alkaloidów, może powodować nudności, wymioty, problemy z sercem, układu oddechowego, a jeśli spożywana w dużych ilościach, a nawet śmierć. W przeszłości strzały wykonane z drewna tej rośliny były zwilżane trucizną (również używaną w różny sposób) na bazie tassinu, co powodowało nagły paraliż układu krążeniowo-oddechowego.
Zastosowanie ziołowe i lecznicze
Może to zabrzmieć dziwnie, ale Drzewo Śmierci ma również ważne korzystne właściwości . Taksol , cząsteczka tempa kory, wykorzystuje się, zwłaszcza od lat 90-tych, w pewnych fazach chemioterapii do walki z rakiem płuca, jajnika, piersi i mózgu.
Nie mówimy o fitoterapeutycznym zastosowaniu tej dawki (ponieważ wysokie dawki taksyny na to nie pozwalają), ale o zastosowaniu ściśle związanym z precyzyjnymi protokołami chemioterapii na poziomie międzynarodowym, które wykorzystują tylko taksol.
Ostrzeżenie: zastosowania farmaceutyczne są wskazane wyłącznie w celach informacyjnych. Muszą być zalecane i przepisane przez lekarza.
Język kwiatów
Piękna, pożyteczna i długowieczna roślina, która w języku kwiatów ma inne znaczenie niż to, co zostało powiedziane. W rzeczywistości mitologiczne znaczenie Drzewa Śmierci nie zmieniło się od starożytności do dziś.
Książki
- „Taxus: The Genus Taxus” autorstwa Hideji Itokawa i Kuo-Hsiung Lee. Wiele informacji na temat taksolu, zdefiniowanego jako silny środek przeciwnowotworowy, stosowanego w National Cancer Institute of Washington w leczeniu raka piersi i jajnika. Autorytatywne sprawozdanie na temat taksolu, które dotyczy głównych aspektów farmakologicznych.
Oto ciekawa lektura naukowa, pogłębiająca temat stosowania w medycynie substancji pozyskiwanych z Tasso: